دروازه قرآن در شهر شیراز

دروازه قرآن در شهر شیراز

شهر شیراز یکی از شهرهای بزرگ و زیبای ایران محسوب می شود که از جاذبه های تاریخی، طبیعی و فرهنگی بسیاری بهره می برد. از آنجایی که آرامگاه سعدی و حافظ در این شهر قرار دارد؛ به شهر شعر و ادب پارسی نیز مشهور است.

اگر شما تور شیراز را برای سفر خود انتخاب کرده اید، بدون شک سفری جذاب و به یادماندنی را در پیش دارید. چرا که در این شهر مکان های دیدنی بسیاری وجود دارد که گشت و گذار در آن ها می تواند لحظات خوشی را برای شما رقم بزند.

جاذبه های گردشگری شهر شیراز تقریبا از ورودی این شهر شروع می شود. دروازه قرآن یکی از جاذبه های مهم و مشهور شیراز است که درست در ورودی شهر قرار گرفته است. این دروازه یکی از معروف ترین دروازه های قدیمی ایران است که از گذشته بر جای مانده است و قرار است مسافران را با دعای خیر بدرقه کند. چرا که در بالای آن یک قرآن قرار گرفته است. به همین دلیل است که این دروازه به دروازه قرآن تور لحظه آخری شیراز یا طاق قرآن معروف است. گفتنی است که دروازه قرآن در سال 1375 در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.

دروازه قرآن در میان کوه هایی به نام باباکوهی و بر روی تنگه ی الله اکبر واقع شده است و در نزدیکی آن نیز بوستان و مقبره ی خواجوی کرمانی قرار دارد. همان طور که می دانید خواجوی کرمانی یا کمال الدین ابوالعطا محمد بن علی بن محمود کرمانی یکی از شاعران به نام ایران است که به خواجه شارع نیز معروف بوده است. او از شاعران قرن هشتم است که در شیراز زندگی می کرده است و شعرهای عرفانی می سروده است. همان طور که گفته شد، مقبره ی این شاعر و عارف بزرگ در نزدیکی دروازه قرآن و در بوستان خواجوی کرمانی واقع شده است. شما می توانید در هنگام بازدید از دروازه قرآن سری به بوستان زیبای خواجوی کرمانی بزنید و از مقبره ی این شاعر نیز دیدن کنید.

خود بوستان خواجوی کرمانی نیز زیبایی های خاص خود را دارد. این بوستان ساختاری پله مانند دارد و همین امر سبب شده است که شما بتوانید از داخل آن بخشی از فضای شهر شیراز را از ارتفاع مشاهده کنید. علاوه بر این ها در این باغ سه غار نیز یافت می شود که گفته می شود محلی برای عبادت عرفا از جمله خواجوی کرمانی بوده است. در یکی از این غارها آرامگاه خواجه عمادالدین محمود نیز قرار دارد. او وزیر شاه شیخ ابواسحاق اینجو بوده است. در این غار نقش برجسته ی بسیار زیبایی نیز وجود دارد که بر طبق اسناد تاریخی قدمت آن به سال 1218 هجری قمری می رسد. گفته می شود که این نقش نرخ تور شیراز برجسته به دستور حسنعلی میرزا یکی از فرمانروایان شهر شیراز بوده است، ساخته شده است.

بر طبق اسناد تاریخی قدمت دروازه قرآن به زمان حکمرانی سلسله ی آل بویه در ایران می رسد. در آن زمان عضدالدوله یکی از شاهان قدرتمند بود و دستور ساخت دروازه قرآن را صادر کرد. بنابراین قدمت این بنا به حدود سال 369 هجری قمری می رسد. در زمان کریم خان زند این بنا بازسازی شد و اتاقکی نیز برای قرار دادن قرآن ها بر بالای دروازه در نظر گرفته شد. در آن زمان در این اتاقک دو قرآن به خط ثلث قرار گرفت. این قرآن ها وزن زیادی داشتند و به همین دلیل به قرآن های هفده من مشهور شدند.

جهت رزرو تور شیراز به سایت رویای جهانگردی چهارفصل به آدرس chaharfasl . net مراجعه نمایید.

دروازه قرآن تا سال 1315 شمسی برپا بود تا این که به دلیل توسعه ی راه ها کل سازه تخریب شد و از بین رفت. قرآن های موجود در بالای دروازه نیز به موزه ی پارس شیرازمنتقل شد. سرانجام در سال 1327 حاج حسن ایگار یا اعتمادالتجار که یکی از بازرگانان خوب شیراز بود، دروازه قرآنی را در کنار دروازه ی قبلی ساخت. در واقع دروازه ای که هم اکنون موجود است، همین دروازه ای است که توسط اعتماد التجار ساخته شده است.

باغ نارنجستان قوام شیراز

باغ نارنجستان قوام شیراز

شیراز شهری خوش آب و هوا و پر جمعیت است که به واسطه ی جاذبه های گردشگری و اماکن دیدنی بسیاری که دارد به شهری توریستی نیز تبدیل شده است. از حافظیه و شاه چراغ گرفته تا مساجد و حمام های قدیمی، در این شهر زیبا وجود دارد و شما می توانید با بازدید از هر کدام از آن ها لحظات خوشی را برای خود و خانواده ی خود رقم بزنید.

همان طور که گفته شد، شیراز شهری خوش آب و هوا است و از جاذبه های طبیعی بسیاری نیز بهره برده است. به همین دلیل است که این شهر به شهر نارنج ها نیز معروف است. در میان جاذبه های گردشگری شهر شیراز رزرو تور شیراز باغ های زیادی نیز وجود دارد. در طراحی این باغ های قدیمی معمولا از معماری و باغ آرایی ایرانی استفاده شده است و همین موضوع بر زیبایی و اهمیت آن ها افزوده است. معمولا در باغ های ایرانی علاوه بر فضای باغ، جوی آب، استخر و حوض های آب و عمارت های بزرگ و زیبا نیز وجود دارد. در این مقاله قصد معرفی یکی از باغ های زیبا و قدیمی شهر شیراز به نام باغ نارنجستان قوام را داریم. اگر شما نیز قصد سفر به شهر شیراز را دارید در این مقاله با ما همراه باشید تا با یکی دیگر از مکان های دیدنی این شهر آشنا شویم.

باغ نارنجستان قوام که در میان مردم به باغ قوام نیز شهرت دارد در محله ی لطفعلی خان زند شیراز واقع شده است و به دلیل درخت های نارنج زیادی که در آن وجود دارد کلمه ی نارنجستان نیز به آن اضافه شده است. باغ نارنجستان قوام یکی از باغ های مشهور شهر شیراز است که به جلوه گاه هفت هنر ایرانی نیز معروف شده است. شما در این باغ می توانید هنرهای ایرانی چون گچ بری، نقاشی، آینه کاری، آجر کاری، حجاری، معرق و منبت را مشاهده کنید. به همین دلیل است که این باغ به جلوه گاه هفت هنر ایران شهرت یافته است و در سال 1353 نیز در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بر طبق اسناد تاریخی قدمت باغ نارنجستان قوام شیراز به دوره ی قاجار و سلطنت ناصرالدین شاه قاجار می رسد که تقریبا مقارن است با سال های 1257 تا 1267 شمسی. این باغ همان طور که از نامش مشخص است به خانواده ی قوام آفر تور شیراز تعلق داشته است. خاندان قوام که از فرزندان حاج ابراهیم خان کلانتر شیرازی بوده اند یکی از خانواده های مقتدر و ثروتمند شیراز در دوره ی قاجار محسوب می شده اند و در زمان حکومت این سلسله، حاکمیت فارس را بر عهده داشته اند. گفته می شود که در زمان حکومت این خاندان بسیاری از و اماکن دیدنی شیراز ساخته یا مرمت شده اند. مواردی چون حسینیه ی قوام، باغ عفیف آباد، باغ دلگشا، باغ کلانتر، خانه ی زینت الملک و باغ بیگلر بیگی از این جمله است.

پس از سال های طولانی سرانجام این باغ به دانشگاه شیراز بخشیده شده است و دانشگاه شیراز نیز در بین سال های 1348 تا 1358 این باغ را در اختیار موسسه ای آسیایی به سرپرستی آرتور آبراهام پوپ گذاشته است. پروفسور پوپ ایران شناس معروف آمریکایی است که با کمک بخش فرهنگی سازمان برنامه سبب شد این باغ تعمیرات اساسی شود. امروزه نیز در کتابخانه ای که در این مرکز وجود دارد کتاب های اهدایی پروفسور پوپ وجود دارد.

امروزه در باغ نارنجستان قوام قهوه خانه و اتاق کرایه ی لباس های سنتی قیمت تور شیراز نیز وجود دارد. همچنین موزه ای نیز در زیرزمین ضلع شمالی دایر شده است که موزه ی نارنجستان قوام نام دارد. در این موزه اشیای اهدایی پروفسور پوپ نگهداری می شود. اشیایی شامل ظروف، سکه ها، کاشی ها و ... که توسط پروفسور پوپ و در سفرهای تحقیقاتی ایشان در ایران به دست آمده اند.

پارک های ملی، باغ ها و بوستان های شیراز

پارک های ملی، باغ ها و بوستان های شیراز

از جمله شهرهای توریستی و پرآوازه ی کشورمان شهر شیراز است که تعداد جاذبه های تاریخی و فرهنگی و طبیعی آن بسیار زیاد است. در این شهر اماکن دیدنی بسیار مشهوری چون تخت جمشید، آرامگاه حافظ و سعدی، شاه چراغ و باغ ارم وجود دارد که نام آن به گوش هر ایرانی آشنا است. اما این شهر زیبا و خوش آب و هوا جاذبه های دیگری را نیز دارد که می تواند برای شما جالب و دیدنی باشد. در این مقاله قصد داریم تا شما را با پارک های ملی، باغ ها و بوستان های تفریحی شیراز آشنا کنیم تا بتوانید با گشت و گذار در آن ها ساعات خوشی را برای خود و خانواده ی خود رقم تور شیراز مرداد 98 بزنید. در ادامه ی این مقاله با ما همراه باشید تا مشهورترین پارک های شیراز را با هم بشناسیم.

پارک آزادی

پارک آزادی بزرگ ترین و قدیمی ترین پارک شیراز محسوب می شود. این پارک با نام پارک شهر نیز معروف است و وسعت آن بیش از 200 هزار متر مربع است. پارک آزادی که در سال 1345 ساخته شده است امکانات متعددی از جمله شهربازی، دریاچه مصنوعی و امکان قایقرانی، غرفه های خوراکی، آبنماهای زیبا و لانه های پرندگان دارد.

پارک بعثت

یکی دیگر از پارک های بسیار مشهور شهر شیراز تور شیراز شهریور 98، پارک بعثت است که در بلوار بعثت این شهر واقع شده است. این پارک در سال 1385 ساخته شده و وسعت آن بیش از یک هکتار است. در این باغ محوطه های ورزشی مانند زمین فوتبال و میزهای پینگ پنگ وجود دارد.

پارک کوهپایه

این پارک در نزدیکی دروازه قرآن واقع شده است و شهرت آن نیز به همین دلیل است. در این پارک قسمتی با عنوان گهواره دید وجود دارد که شما می توانید از آن قسمتدروازه قرآن را از ارتفاع بالا تماشا کنید. وسایل بازی کودکان و غرفه های غذا از جمله امکانات این پارک محسوب می شود.

پارک جنت

یکی دیگر از پارک های مهم شیراز، پارک جنت یا باغ جنت است. وسعت این باغ به 54 هکتار می رسد و از جمله باغ های قدیمی و سنتی شهر شیراز محسوب می شود. یکی از ویژگی های مهم باغ جنت راهروهای متعدد آن است که به وسیله ی درختان کاج و سرو پوشیده شده است. این راهروها شما را یاد باغ ارم شیراز خواهد انداخت. آبنماهای زیبا، مکانی برای کمپ های نوروزی و بوفه های مواد غذایی از جمله امکانات باغ جنت تور شیراز به شمار می روند.

پارک جنگلی پالایشگاه

پارک جنگلی پالایشگاه با نام پارک جنگلی انقلاب زرقان نیز شناخته می شود و در نزدیکی شهر شیراز واقع شده است. وسعت این پارک در حدود 250 هکتار است و بزرگ ترین پارک مصنوعی شهر شیراز به شمار می رود. آلاچیق های متعدد، محل هایی برای برپایی چادر، دریاچه ی مصنوعی و آب نماهای زیبا و بوفه های موارد غذایی از جمله امکانات این پارک بزرگ و زیبا است.

لونا پارک

یکی دیگر از پارک هایی که در کنار دروازه قرآن واقع شده است، لونا پارک است. از مهم ترین ویزگی های این پارک شهربازی آن است که در آن وسایلی همچون ترن هوایی، چرخ و فلک و ... وجود دارد.

نقش رجب فارس

نقش رجب فارس

یکی از جاذبه های گردشگری استان فارس، نقش رجب مرودشت این استان است که در آن نقوش برجسته، کنده کاری ها و حکاکی های بسیاری بر روی سنگ ها وجود دارد. این نقوش برجسته یکی از مهم ترین و ارزشمندترین آثار تاریخی به جای مانده از دوران باستان است که بخشی از تاریخ ایران را به نمایش می گذارد.

نقوش برجسته معمولا به دستور پادشاهان و توسط هنرمندان هر منطقه ایران خلق می شده اند. کار حکاکی و حجاری و خلق این نقوش بر روی سنگ ها، با ابزاری که در آن دوران در دسترس بوده، بسیار سخت و زمان بر بوده است و این موضوع نشان دهنده ی هنر و اهمیت این نقوش است. در نقش رجب استان فارس نیز، آثاری از دوره ی ساسانی به چشم می خورد. هر چند که با گذر زمان بخش هایی از این نقوش از بین رفته اند تور شیراز و قسمت هایی نیز غیر قابل تشخیص هستند اما این منطقه و نقوش برجسته ی زیبای آن هنوز بسیار دیدنی و چشم نواز می باشند.

پادشاهان ساسانی به نقش برجسته ها علاقه ی زیادی داشته اند، چرا که از دوره ی حکمرانی آن ها نقش برجسته های زیادی بر جای مانده است و جالب این که اکثر این نقوش نیز در استان فارس به چشم می خورند. دلیل این موضوع نیز این است که شاهان ابتدایی سلسله ی ساسانیان از استان فارس بوده اند. نقش رجب در 56 کیلومتری شمال شرقی شهر شیراز واقع شده است. در سه کیلومتری این منطقه نیز تخت جمشید، معروف ترین اثر باستانی شهر شیراز قرار دارد. بنابراین در صورتی که به این منطقه سفر کنید می توانید از دو آثار باستانی و تاریخی شیراز دیدن کنید.

نقش رجب در دامنه ی شمالی کوهی به نام کوه رحمت است و سه صحنه ی حجاری شده در آن وجود دارد. این صحنه ها عبارت اند از تاج گذاری اردشیر بابکان، تاج گذاری شاپور اول و درباریان و نقش کرتیر تور شیراز تابستان 98 موبد ساسانی.

قدیمی ترین نقشی که در نقش رجب وجود دارد همان تاج گذاری یا دیهیم بخشی اردشیر بابکان است. در این نقش اردشیر از اهورامزدا تاج خود را می گیرد. در این نقش برجسته علاوه بر اهورامزدا و اردشیر اول، دو بانو و دو کودک یا انسان کوچک نیز مشاهده می شوند.

نقش برجسته ی کرتیر در زمان بهرام دوم ایجاد شده است. کرتیر روحانی پرقدرتی بوده است که در زمان چند شاه ساسانی زندگی می کرده است. در این نقش برجسته در پشت سر او کتیبه ای وجود دارد که به خط پهلوی ساسانی نوشته شده است.

صحنه ی تاج گذاری شاپور اول نیز از دیگر نقوش تور شیراز تیر 98 برجسته ی نقش رجب به شمار می رود که طول و عرض آن به طور تقریبی چهار متر و نیم در سه متر است. این نقش یکی از شاهکارهای هنر حکاکی عصر ساسانیان به شمار می رود و از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این نقش شاپور بر اسبی قوی هیکل سوار است و تاج پادشاهی خود را از اهورامزدا که او هم سوار بر اسب است، دریافت می کند.

غار شاپور در استان فارس

غار شاپور در استان فارس

غار شاپور در استان فارس و شش کیلومتری شهر بیشاپور و چهارده کیلومتری شهر کازرون واقع شده است. این غار یکی از غارهای باستانی استان فارس است که بر دهانه ی آن مجسمه ای سنگی از شاپور وجود دارد. این مجسمه تنها مجسمه ی سنگی باقی مانده از دوران باستان ایران است.

برای خرید بلیط شیراز به سایت آژانس مسافرتی چهارفصل به نشانی chaharfasl . net مراجعه کنید.

غار شاپور از 9 گذرگاه و 4 مسیر فرعی و 3 تالار تشکیل شده است. در میانه ی غار نیز دو حوض سنگی وجود دارد که برای جمع آوری آب هایی است که از سقف غار چکه می کند.

طول دهانه ی غار شاپور در حدود 30 متر و ارتفاع آن 15 متر است و همان طور که گفته شد در این دهانه مسجمه ای سنگی قرار دارد. ارتفاع این مجسمه 7 متر است و عرض آن دو متر می باشد. این مسجمه به شاپور اول تعلق دارد و بر سر آن تاجی قرار گرفته است. بر طبق اسناد تاریخی قدمت این مجسمه به سال های 240 تا 272 میلادی می رسد و در سال 1310 نیز در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که باستان شناسان به چه دلیل این مجسمه را به شاپور اول، که یکی از پادشاهان ساسانی است، نسبت داده اند. دلیل این امر بسیار جالب است. یکی از ویزگی های مهم پادشاهان تور شیراز تیر 98 ساسانی این است که هر کدام از آن ها تاج مخصوص به خود را داشته اند و ساختار تاج ها و شکل ظاهری هر کدام از آن ها با هم متفاوت بوده است. به همین دلیل شناسایی تصاویر هر کدام از پادشاهان ساسانی از روی شکل ظاهری تاج آن ها و ویژگی های منحصر به فرد این تاج ها به راحتی امکان پذیر است.

شاپور دومین پادشاه سلسله ی ساسانی بوده است که پس از پدرش، اردشیر ساسانی یا اردشیر بابکان بر تخت پادشاهی نشسته است. او پادشاهی مقتدر بوده که در دوران حکومت خود سه امپراطور روم را شکست داده است. ویژگی هایی که درباره ی تاج این پادشاه ساسانی ذکر شده است، با ویژگی های مجسمه ای که بر دهانه ی غار شاپور قرار دارد، منطبق است و به همین علت این مجسمه به شاپور نسبت داده شده است. البته در گذشته بر روی تاج شاپور قطعه ای فلزی و دایره ای شکل به اسم کوریمبوس نیز وجود داشته است که امروزه هیچ اثری از آن وجود ندارد. گفته می شود که این قطعه ی فلزی وزنی در حدود یک تن داشته است.

این مجسمه در سده های 14 تا 18 میلادی بر اثر زلزله ای تور شیراز مرداد 98 واژگون می شود و قطعاتی از آن نیز جدا شده و شکسته می شود. اما مجددا در دهه ی چهل شمسی مجسمه مجددا توسط ارتش فارس مرمت شده و بخش هایی از آن که جدا شده نیز در کنار آن و روی ستونی بتنی قرار می گیرد. سپس برای سهولت رسیدن به غار نیز پله هایی در کوهستان کنده کاری می شود که تعداد آن ها به حدود 230 عدد می رسد. ارتش در سال 1336 کتیبه هایی را نیز بر سر در این غار حک می کند. امروزه این غار و مجسمه ی آن یکی از جاذبه های گردشگری استان فارس به شمار می رود که ارزش تاریخی بسیاری دارد.

انگیزه ساختن تخت جمشید چه بوده است؟

انگیزه ساختن تخت جمشید چه بوده است؟

آیا به راستی، آهنگ از برپا کردن چنین ساختمانی با فر و شکوه که بیشتر درازنای زندگی پادشاهی و پادشاه را پشت سر گذاشته و افزون بر هزینه هایی سنگین، باشندگان این ساختمان به بردباری گرد و خاک و سر و صدای ناهنجار ارابه ها و تراشیده شدن سنگ ها، ناگزیر بوده و تازه نتوانستند این بنا را به پایان برسانند چه بوده است؟

آیا آهنگ از این کار، نشان دادن فر و شکوه دودمان هخامنشی بوده؟ آیا به جا گزاردن نشان های بسیار گران بهای مهندسی و آبادانی و فرهنگی و کوتاه سخن آن که توان مندی سازندگی دوران هخامنشی را در دید داشته اند؟ تور لحظه آخری شیراز آیا آهنگ پادشاهان هخامنشی این بوده که با ساختن این بنا، فرهنگ باوری و مذهبی و سیاسی خود را در بینندگان بنمایانند و برای همیشه به یادگار بگذارند؟

همه باستان شناسان و ایران شناسان هم باور هستند که بزرگان و نژادگان هخامنشی به انگیزه گستردگی خاک شان به داشتن یک پایتخت بسنده نکرده و هر کدام چند پایتخت داشته اند و تخت جمشید پایتخت سیاسی یا اداری پر ارجی نبوده است و تنها از این ساختمان برای بار عام دادن و پذیرایی از فرستادگان و بزرگان کشورهای پیرو دولت ایران یا دولت های بیگانه و برگزاری جشن های بزرگ ایرانیان به ویژه جشن نوروز و سان دیدن از بازدیدکنندگان و پیشکش آورندگان که از دور و بر سرزمین پهناور ایران به تخت جمشید می آمدند، سود جسته می شد.

ولی پرسش این است که اگر آهنگ این بوده، چرا این کاخ ها را با سنگ های کوچک تر و یا با آجرهای رنگارنگ و زیباتر نساخته اند؟ ساختمان تخت جمشید بسیار بزرگ و با شکوه است، در حالی که می توانست با پاره های کوچک تر ساخته شود و در برابر بسیار زیباتر و دل انگیز تر باشد. چرا آهنگ سازندگان این بنا آن بوده که این ساختمان هزاران سال استوار بماند؟ چرا نگارگری ها بسیار هنرمندانه می باشد و بیشتر بخردانه و باشکوه است تا زیبا و فریبنده و هوس انگیز.

در همه ساختمان تخت جمشید نگاره یک زن نرخ تور شیراز دیده نشده است، چرا؟ آیا نمی توانستند با نگارگری زن ها و گل های زیبا و نگاره آیین های خوش گذرانی و شادی و پایکوبی، تخت جمشید را فریبنده تر کنند؟ نگارگری هایی که در ساختن کاخ های آن روز و نیز در ساختن کاخ های امروزی از آنها سود جسته می شده است.

چرا هیچ نگاره ای در تخت جمشید یافت نشده که پهنه جنگ و خون ریزی و نیرو نمایی و زورگویی را نشان دهد؟ همه نگارگری های پدیدار در تخت جمشید، پهنه های آشتی و آرامش و بزرگی و بزرگواری و شکوه و انسان دوستی را می نمایاند.

چرا این همه سنگ نبشته که از خود به جای گذاشته اند و تا آنجا که آنها را در باردان های سنگی گذاشته و در گوشه های اتاق ها پنهان نموده اند. چرا؟

گیرشمن سرپرست باستان شناسی فرانسه در کتاب هنر ایران می نویسد: در انجمن های نشان داده شده در تخت جمشید، دیدگاه هایی از جنگ و خون ریزی و نیرو نمایی که سران دیگر توده ها در نگاردن آن به صورت های گوناگون سرفرازی می کردند و به خود می بالیدند، هرگز دیده نشده است و نگاره های هر کاخ بر پایه سود بردنی بوده است که از هر بخش از کاخ انجام گرفته است.

جهت رزرو تور شیراز به سایت رویای جهانگردی چهارفصل به آدرس chaharfasl . net مراجعه نمایید.

شاهان هخامنشی که نزدیک به ۳۰ ملت و تیره را زیرگذار و نیروی خود داشتند و اداره می نمودند، در دل چه دل باختگی به ساختن این بنا داشته اند که این همه گاه و پول و وسواس و سختی ها را بردباری کرده اند؟

با یک نگاه عمیق به نگاره های پدیدار در بنای تخت جمشید که هر کدام جداگانه پیامی را به بیننده می نمایاند و سنگ نبشته هایی که در این ساختمان پیدا شده چنین به دید می آید که بالاترین آهنگی که سازندگان این بنا داشته اند، این بوده که فنون و هنرهای سراسر جهان را در یک جا گرد آورند و ایدئولوژی ویژه خود را برای مردم آن روزگار و برای همیشه در تاریخ به جای گذارند، تا هرکس از کاخ آنها دیدن می کند به فر و شکوه و بزرگی آنان و باورها و اندیشه ها و خواسته ها و آرزوهایشان پی ببرند.

فر و شکوه تخت جمشید

فر و شکوه تخت جمشید

کورش بزرگ پادشاه هخامنشی با پدید آوردن همبستگی و روان ساختن به کیش خود با پیروزی بر مادها و کیشهای آسیای کوچک و بابل، امپراتوری هخامنشیان را برپا ساخت و سرزمین ایران را فر و شکوه بخشید و جانشین او داریوش، کشورهای مصر و هند را به آن افزود و خشایارشا يونان را گرفت.

هنگامی که کورش بزرگ و داریوش بزرگ رزرو تور شیراز پادشاه ایران بودند، سوای ایران ۲۹ کشور از آن ایران بود و همه پادشاهان این کشورها از کورش و داریوش فرمانبرداری می کردند و مالیات می پرداختند که عبارت بودند از: ۱- پرثو (پارت) ۲- هرایوا (هرات) 3باختریش (باختر) ۴- سوغودا (سغد و بخارا) ۵- خوارزمیش (خوارزم) ۶- زرنکا (سیستان) 7- هراخ و اتیش (هراخ و بخشی از افغانستان) ۸- ماد (شمال و شمال باختری ایران امروزی) 9- خووجا (خوزستان) ۱۰- گندار (قندهار و پیشاور و کابل) ۱۱- هیندوش (هند یا سند)

۱۲- سکاهوم ورک (جنوب روسیه پیرامون رود سیحون) ۱۳- سکاتگراخئو دا (سکاهای تیز خود رود جیحون) ۱۴- با بیروش (بابل و کلده) ۱۵- آسورا ( آشور) ۱۶- اربای (عربستان) ۱۷- مودرایا (لیبی و مصر) ۱۸- آرمینا ارمنستان) ۱۹- کاتاپتوک (کاپادوکیه) ۲۰- اسپاردا (سارد یا لیدی) ۲۱- پئونا (یونان) ۲۲- سکانئی ترادریا (سکاهای آن سوی دریای سیاه و پیرامون رود دانوب) ۲۳- داها ۲۴- سکودرا (مقدونیه) ۲۵- پوتیه (سومالی و بخشی از آفریقا) ۲۶- پنونا تاکابارا (یونانیان سپردار یا ترکیه) ۲۷- کوشیا (حبشه) ۲۸- مكیا (مکران) ۲۹- کرخا (کار تاژ).

در سنگ نبشته ای که در تخت جمشید به دست آمده، خشایارشا می گوید:

خدای بزرگ است اهورامزدا که این زمین را آفرید آفر تور شیراز که آن آسمان را آفرید، که مردمان را آفرید، که شادی را برای بشر آفرید، که خشایارشا را شاه کرد، یگانه شاه از شاهان بسیار......... این است کشورهایی که سوای پارس که به فرمان اهورامزدا، من پادشاه آنها هستم و به پیش من باج می آورند و آن چه از سوی من فرمان داده شود، انجام می دهند و نام کشورهای زیر فرمان این است: ماد - ایلام - رخج - ارمنستان - سیستان - پارت - باختر (بلخ) - سغد . خوارزم - بابل - آشور - ستاکید - لیدیه - مجیا - عربستان به قندهار - سند - کاپادوکیه - داها - سکاهوم - ورکا سکاهای تیز خود - مقدونیه - پونتیا - ليبان - کرکاو حبشه. و در زیر نام ها می گوید: تو که پس از من می آیی، اگر اندیشه کنی که در زندگانی شاد باشی و در مرگ مبارک به آن دستورهایی که اهورامزدا فرموده است، رفتار کن. هر که اهورامزدا وارت (فرشته دادگری) را به فروتنی ستایش کند در زندگانی شاد خواهد بود و پس از مرگ، خشایارشا گوید: اهورامزدا، مرا و خانواده مرا و کشور مرا از هر بدی دور نگاه دارد. من از اهورامزدا در خواست می کنم و اهورامزدا به من می بخشد.

بی تردید هنر رازی گاری و هنرهایی دیگر که در این روزگار پدیدار شد و نیرو گرفت، زیر نشانگراری و گذار همه این ملت ها بوده است، ولی ایرانیان توانستند با سود جستن از این هنرهای گوناگون، هنر و اندیشه والای خود را پدیدار سازند و در ساختن دیستک (ساختمان) تخت جمشید به این آهنگ بسیار پیشرفته دست یازیدند. و سر ستون های سر به آسمان کشیده، آسمانه کاخ که در مرز پانزده متر بلندی داشته، سنگ هایی که برخی از آنها به درازای ۱۵ متر و برخی از آنها چندین هزار کیلوگرم وزن داشته است. فر و شکوه این دیستک به اندازه ای است که هنوز هم پس از گذشت هزاران سال از گشادگی (فاصله) چند کیلومتری قیمت تور شیراز می توان دید.

همه ساختمان تخت جمشید نزدیک کوه رحمت و بر روی تختگاهی (سکویی) بسیار بلند قرار گرفته و دیوارها از سنگ های بسیار تناور برپا گردیده که به وسیله پله هایی گوناگون به کف کاخ می رسد. پله هایی که بر روی سنگ های بسیار بزرگ تراشیده شده و به گونه بسیار باریک بنیانه کنار هم و بر روی یکدیگر قرار داده شده و به خوبی در یکدیگر انداخته شده است. شمار پله ها در هر سو ۱۱۰ شمار می باشد و در ازای هر پله 90 / 6 متر است. گستردگی همه دیستک تخت جمشید در مرز ۱۳۵000 متر مربع می باشد، با ورودی بسیار بزرگ سنگی با نگارگری برجسته بسیار بزرگ، با سر انسان هخامنشی و بدن گاوی نیرومند و تناور و بال عقاب در حال پرواز.

آشنایی با ویژگی های مشترک کاخ های تخت جمشید

آشنایی با ویژگی های مشترک کاخ های تخت جمشید

ساختمان های مجموعه تخت جمشید که ستون های بلند و پر شکوه هر کدام از آنها سر به آسمان می سایند، پر است از شکوه جلال و اندیشه های بالاتر از پیش رفته به ویژه با سنجیدن با دنیای آن روز. تاریخ نشانگر آن است که سران و بزرگان هخامنشی، ایدئولوژی استواری داشته و بسیار به آن پایبند بوده اند و نام نیک و سرشت و سیرت نیکو و باورهایشان و راه پیشرفت و گسترش امپراتوری آنها پس از / ۲۵ سده، باریک بینانه تر به جای مانده است، در حالی که نام ها و کارهای انجام شده به دست بسیاری از نژادگان ایران و جهان، پیش و پس از آنها به افسانه ها پیوسته و تاریخ آگاهی باریک بنیانه از سرنوشت آنها ندارد، ولی از سه راه می توان به درستی و شگفت انگیزی آن پی برد: یکی نوشته های تاریخی بسیار استوار و توانمند، با سود جستن از سنگ نبشته های سنگی و فلزی که تاکنون تور شیراز مرداد 98 در مرز /۱۵۰۰۰ سنگ نبشته در تخت جمشید پیدا شده و دوم نشانه های بازمانده از تاریخ نویسان یونانی که نام هخامنشیان را به روزگار رنسانس و سده های پسین کشانده اند و سوم یهودیانی که به پاس خوش رفتاریکورش و دیگر شاهان هخامنشی، نام آنان را در کتاب مقدس تورات آورده و ستوده و به نیکی یاد کرده اند.

آقای کارستن نی پورد - دانمارکی در سال ۱۷۶۰ میلادی بررسی های دانش خاورشناسی را با نگاره برداری از تخت جمشید و آماده کردن رونوشت از آنها را آغاز نمود.

شاهان هخامنشی، گورهای خود را در دامنه و فراز کوه ها می ساختند و آهنگ آنها از این کار آن بوده که آرامگاه آنها از دستبرد دشمنان دور نگه داشته شود و با پیدایی این که توان آن را داشته اند که کالبد خود را مومیایی نمایند، چون به بازماندگی روح باور داشته اند، مومیایی شدن را روا نمی دانستند و آن را نمی پسندیدند. همه باستان شناسان و خاورشناسان که از تخت جمشید دیدن کرده و با دید دادگرانه و پژوهش، به دور تور شیراز شهریور 98 از پشتیبانی نژادی و ملی و کرانه ای به این نشانه ها نگریسته اند و نشانگزاری سرشت و هنر و نوآوری و باریک بینی ایرانی را ستوده و مورد گفت و گو و پژوهش و پذیرش قرار داده اند.

ویژگی های پر ارج ساختمان کاخ ها، چهار دیواری بوده که در بین آنها شماری بسیار، ستون قرار داشته و در جلو، ایوانی ستون دار پدیدار بوده که از دو سو پله می خورده است. این ستون ها از هر ستون آوازه داری در یونان باریک تر و خوش نماتر و مهندسی تر بوده و گشادگی (فاصله) آنها بسیار زیاد و شمار شیارهایشان بیشتر می باشد که برای نخستین بار در هنر هخامنشی پدیدار گشته، بر بالای آن ها بخش جلوی بدنه یک جفت گاو یا عقاب یا شیر به گونه پشت به پشت قرار گرفته اند. بر روی پشت آنها باربری قرار داشته تا تیرهای پهنای آسمانه را نگاه دارد. افسوس که آسمانه هیچ یک از کاخ ها به جای نمانده، ولی نشانه های بازمانده نشان می دهد که آسمانه کاخ ها تیرپوش رویه دار و از درخت سدر و سرو و بلوت (بلوط) که از جاهای گوناگون به تخت جمشید آورده شده بود، ساخته شده و با لایه تناوری از کاه و گل پوشانیده شده بوده است.

گرچه چهار چوب های درب ها و پنجره ها از دیوارهای سنگی یک پارچه درست شده، ولی درب ها همگی چوبی با روکشی از فلزهای گرانبها بوده که بر روی پاشنه ای مفرغی می چرخیده است. دیوارها از خشت خام یا آجر بوده تور شیراز و 5 / 1 تا ۲ متر تناوری داشته است و بالایه قیر و روی آنها با گچ پوشانیده شده بود و بیشتر آجرها در پیمایش سده ها از تخت جمشید برده شده و در جاهای دیگر از آنها سودجسته شده است.

باید دانست که تخت جمشید گرد آمده ای است از آینده نگری پروژه ریزان، استادی و دانایی رازی گارها، هنرنمایی نگارگران، زبردستی سنگ تراشان و ایمان کارگران و هوشیاری خردمندانه پایه گزاران آن و دست آویزی (سندی) است گرانبها و گویا از فرهنگ والا و ژرف و ریشه دار ایران کهن که بیوگان آسیا نام گرفته و بخشی پر ارج از تاریخ سرفراز از ایران را در بر دارد.

آشنایی با سر درب های ورودی مجموعه تخت جمشید

آشنایی با سر درب های ورودی مجموعه تخت جمشید

برای رفتن به درون ارگ تخت جمشید، پس از عبور از پلکان های ورودی مربوط به کاخ ملل داریوش، تنها راه رو به رو، گذر از سر درب بزرگ بوده و آن ساختمانی است چهار گوشه که در بالای پلکان های نامبرده قرار گرفته است. اندازه این درب یا درونی 25 / 576 متر و دارای چهار پایه (ستون) همه سنگی سیاه رنگ بوده که بی اندازه زیبا سنگ تراشی و درخشان شده است و اکنون دو تای آنها برپا و استوار می باشد. بلندی هر یک از ستون ها ۱۴ متر است و آسمانه ساختمان سر درب روی همان چهار ستون قرار گرفته بوده است.

جهت رزرو تور شیراز به سایت رویای جهانگردی چهارفصل به آدرس chaharfasl . net مراجعه نمایید.

این ورودی دارای سه درب خاوری و باختری و جنوبی بوده که چهار پایه هنوز در درگاه آن پا برجاست.

۱- درگاه خاوری - درگاه دومی که درب درونی بوده به سوی خاور قرار گرفته است و از آن به کاخ سد ستون و کاخ های دیگر اندرونی می رفته است. گستردگی این درگاه و آن 82 / 3 متر و بلندیش نزدیک به ۱۲ متر است و جرزهای آن دارای دو گاو بالدار با سر انسان است و تاجی هم بر سر دارند.

این نگاره های بال دار پیروی شده تور شیراز از تندیس های نگهبان دروازه پایتختی که سارگن پادشاه آشور در مرز ۷۱۲ پیش از میلاد، پس از ترک نینوا پایتخت کهن آشور در ۱۵ میلی شمال خاوری موصل کنونی ساخته است. ولی نگاره های تخت جمشید ناهمسانی و ناهمگونی که با نگاره های دروازه پایتخت نامبرده دارد این است که این ها دارای چهار پا و بالشان نیم دایره ای را می سازد، در حالی که نگاره های آشوری دارای پنج پا و بال آنها شکل سه گوشه ای را نشان می دهد.

در بالای چهار پایه (جرز تازی) دو درگاه خاوری و باختری سر درب بزرگ اندازهای بالاتر از پشت گاوهای سنگی، چهار سنگ نبشته به خط میخی پارسی و ایلامی و بابلی به یک جستار پدیدار است که پچواک آنها چنین اند: خدای بزرگی است اهورامزدا که این زمین را آفرید، که آن آسمان را آفرید، که شادی را آفرید برای آفریدگان، که خشایارشا را شاه کرد، یگانه شاهی را از بسیاری، یگانه فرمانداری را از بسیاری، منم خشایارشا، شاه بزرگ شاه شاهان پادشاه کشورهایی که تیره ها و توده هایی بی شمار دارد، شاه این سرزمین بزرگ پهناور، پسر داریوش شاه هخامنشی.

خشایارشا، شاه بزرگ می گوید: به یاری اهورامزدا، این درب همه کشورها را (یعنی دربی که همه نمایندگان کشورها از آن می گذرند) من ساخته ام، چیزهای زیبای دیگر که در این پارس ساخته شده همه را من و پدرم ساخته ایم، اهورامزدا مرا نگه دارد و خانواده و آن چه من کرده ام و پدرم کرده است، همه این چیزها را اهورامزدا بیاید. از نوشته این سنگ نبشته ها روشن می شود که این سر درب از ساخته های خشایارشا تور شیراز تیر 98 می باشد و در روزگار جانشینی و اختیار داری خود در ساختمان های تخت جمشید آغاز به ساختن نموده و در سال ۴۸۵ پیش از میلاد پس از نشستن او بر تخت پادشاهی به پایان رسیده است.

2- درگاه باختری – درب ورودی یا سر درب بزرگ که درب بیرونی بوده رو به باختر و نگرش به پلکان های بزرگ نامبرده در بالا دارد. این درگاه ره به ویژه روبروی شهر پارس که در جلو ارگ داریوش قرار دارد و بخشی از زمین های جلگه مرودشت کنونی بوده است، ساخته اند تا دورنمای باشکوه آن نماینده زیبایی و شکوه کاخ ها و دیستک ها (ساختمان ها)ی شگفت انگیز درون ارگ است از دور پیدا و پدیدار باشد.

پهنای این درگاه 82 / 3 متر و بلندیش نزدیک به ۱۲ متر است. در دو سوی درون پایه های درگاه باختری در بلندی دو متر از کف آن دو پیکر جانور بزرگ که بدن و دست و پای آنها همانند پیکر گاو و سرشان مانند سر شیر است، به درازی 85/4 متر به گونه ای برجسته سنگ تراشی شده به گونه ای که هر جانور دو دست خود را جفت در جلو گذاشته و دو پا را از پهلو به پس به جدایی 90/1 متر نگه داشته است. آسمانه درگاه نامبرده را که پهنای آن 79 / 3 متر و درازایش اندازه ای بیشتر است از دو پاره سنگ بسیار تناوری به پهنای آن پوشانده بوده اند و کف آن نیز از سنگ های بزرگ سیاه درخشان شده فرش شده است و هنوز هم پس از گذشت بیش از ۲۵۰۰ سال که از ساختن آنها میگذرد، درخشندگی سنگهای درگاه و بزرگی آنها نگرش هر بیننده را به خود وا می دارد.

درگاه جنوبی درب ورودی - درگاه سومی سر درب رو به جنوب قرار گرفته و سنگ های دو سوی آن که بر عکس پایه های درگاه های دیگر دارای هیچ نگاره و سنگ تراشی نمی باشد، به بلندی نزدیک به یک متر از آنها به جا مانده است، پهنای درون درگاه 12 / 5 متر و پهن تر از دو درگاه دیگر می باشد و از این درب به تالار بار عام داریوش که در جنوب آن است می رفته اند.

برای رسیدن به بالای ایران یا شاه نشین تخت و وارد شدن به درون کاخ ها سوای سر درب بزرگ نامبرده، درب کوچکی هم در نزدیکی گوشه شمال باختری تخت بوده که ساختمان آن به پایان نرسیده است، برای آن که می بایستی یک بخش از سنگ های دامنه کوه را که نزدیک درب نامبرده و بیرون ایوان است کنده و بردارند، چون برای این کارگاه پیدا نشده بوده بنابراین درب نیمه کاره مانده است.

راهنمای ورود به تخت جمشید

راهنمای ورود به تخت جمشید

تخت جمشید را نباید یک ساختمان ساده انگاشت، بلکه یک گرد آمده فرهنگی و هنری است که خطی اندیشه ای دارد. تخت جمشید مانند کاخ های همانند پادشاهان آن روزگار در جهان نیست که پر از پهنه های آرزو آلود و نیرو نمایی هایی دروغین باشد، اهرام مصر نیست که تنها برای در خود نگه داشتن مرده مومیایی شده یک فرعون ساخته شده باشد، استادیوم برده داری روم نیست که برای به جان هم انداختن دو انسان قیمت تور شیراز برده و اسیر شده به نام گلادیاتور ساخته شده باشد.

پادشاهان هخامنشی که بر خاور زمین دست یافته و چیره شدند، برای آن که نیرو و توانمندی و مال و خواسته خود را به توده ها و تیره های آن سرزمین نشان دهند به اندیشه ساختن دیستک (بنا) های زیبا و با شکوهی در پارس افتادند تا بومیان و بیگانگان به ارج و فر پادشاهی آنها بیش از پیش پی ببرند. چون دیستک های خشتی و آجری که در آن روزگار برساخته بود، چندان شایان نگرش نبود، از این رو داریوش یکم پسر وشتاسپ هخامنشی بر آن شد که کاخ هایی سنگی پر ارج با پوشش و آسمانه چوبی و پسین روش رازی گاری برپا سازد، چون می خواست این دیستک ها هر چه زودتر به پایان برسد ناگزیر از خشت و آجر هم سود جست. تخت جمشید نشان های بازمانده ارگ و کاخ با شکوه داریوش یکم هخامنشی است که پس از گذشت ۱۸۹ سال از آغاز ساختن آن، اسکندر گجسته تور لحظه آخری شیراز مقدونی در سال ۳۳۱ پیش از میلاد، در هفتمین سال پادشاهی داریوش سوم دیستک ها و ساختمان های آن را سوزانیده است.

نام دیرین تخت جمشید در دوران هخامنشیان (پارس) و به زبان یونانی (پرس پلیس) به چم ایران شهر بوده است. داریوش بزرگ برای فراهم کردن بی بیمی در کشور و رسیدگی به کارها و فراهم کردن آرامش مردم، بیشتر به سفرهایی در درون کشور می پرداخت، ولی پس از آسوده شدن از کار، بیش تر گاه خود را در پارس می گذرانید، از این رو، دیستک هایی بسیار که سر آمد دیستک های آن روزگار بود، در پارس و به ویژه در تخت جمشید برپا ساخت و امروز نشانه هایی با شکوه از آنها پا برجا و پایدار است که هر بیننده را دچار شگفتی و آفرین گویی می سازد.

تخت جمشید در ۵۶ کیلومتری شمال خاوری شیراز و ۶ کیلومتری جنوب خاوری ویرانه های استخر و جلگه مرو دشت پارس در دامنه کوهی نامبردار به کوه رحمت قرار گرفته و جاده شوسه کنونی شیراز نرخ تور شیراز و اصفهان از کنار آن می گذرد.

ایوان با شاه نشین تخت جمشید

ایوان یا شاه نشین تخت جمشید از سوی پشت (خاور) چسبیده به کوه رحمت و سه سوی دیگر آن آزاد و از ۴۳ پهلوی سنگی که به جای دیوار آن است ساخته شده است، پاره ای از جاهای این دیوارها نزدیک به ۱۸ متر از رویه زمین مرودشت بلندی دارد. دیوارهای سه سوی ایران، در پایین از سنگ های دامنه کوه رحمت درست شده و روی آنها را با تخته سنگ های تراشیده شده بسیار بزرگ از کوه نامبرده کنده شده بالا برده اند. تخته سنگ های نامبرده را با گیره های دم چلچه ای که بخش درونی آنها از آهن و روی آنها برای جلوگیری از رسیدن نم آب به آهن و نپوسیدن آن از سرب ساخته شده، به یکدیگر پیوند و استوار کرده اند.

بنای تخت جمشید برابر دو سنگ نبشته ای که در بالای دیوار جنوبی آن روی تخته سنگی که هفت متر درازا دارد، کنده شده و پچواک آن چنین است، از دیستک هایی است که به فرمان داریوش یکم هخامنشی پسر ویشتاسب ساخته شده و در مرز ۵۲۰ پیش از میلاد آغاز به ساختن نموده است.

پچواک یکی از دو سنگ نبشته نامبرده

بزرگ است اهورامزدا، او بزرگترین خدایان است، او داریوش را شاه کرده، او شاهی را به او داده است، به یاری اهورامزدا داریوش شاه است.

داریوش شاه گوید: این است کشور پارس که آن را اهورامزدا به من داده، زیبا و دارای اسبان خوب و مردمانی نیک است. به محبت اهورامزدا و از برای کارهایش، داریوش از دشمنی نترسد. داریوش شاه گوید: اهورامزدا با خدایان شاهی یاری کند و این کشور را اهورامزدا از دشمن بد، از خشک سالی، از دروغ نگه دارد، دشمن بدخواه، سالی بد و دروغ به این کشور راه نیابد. این بخشش را من از اهورامزدا و خدایان شاهی درخواست می کنم، این را به من ببخشند، اهورامزدا و خدایان شاهی.