فر و شکوه تخت جمشید

فر و شکوه تخت جمشید

کورش بزرگ پادشاه هخامنشی با پدید آوردن همبستگی و روان ساختن به کیش خود با پیروزی بر مادها و کیشهای آسیای کوچک و بابل، امپراتوری هخامنشیان را برپا ساخت و سرزمین ایران را فر و شکوه بخشید و جانشین او داریوش، کشورهای مصر و هند را به آن افزود و خشایارشا يونان را گرفت.

هنگامی که کورش بزرگ و داریوش بزرگ رزرو تور شیراز پادشاه ایران بودند، سوای ایران ۲۹ کشور از آن ایران بود و همه پادشاهان این کشورها از کورش و داریوش فرمانبرداری می کردند و مالیات می پرداختند که عبارت بودند از: ۱- پرثو (پارت) ۲- هرایوا (هرات) 3باختریش (باختر) ۴- سوغودا (سغد و بخارا) ۵- خوارزمیش (خوارزم) ۶- زرنکا (سیستان) 7- هراخ و اتیش (هراخ و بخشی از افغانستان) ۸- ماد (شمال و شمال باختری ایران امروزی) 9- خووجا (خوزستان) ۱۰- گندار (قندهار و پیشاور و کابل) ۱۱- هیندوش (هند یا سند)

۱۲- سکاهوم ورک (جنوب روسیه پیرامون رود سیحون) ۱۳- سکاتگراخئو دا (سکاهای تیز خود رود جیحون) ۱۴- با بیروش (بابل و کلده) ۱۵- آسورا ( آشور) ۱۶- اربای (عربستان) ۱۷- مودرایا (لیبی و مصر) ۱۸- آرمینا ارمنستان) ۱۹- کاتاپتوک (کاپادوکیه) ۲۰- اسپاردا (سارد یا لیدی) ۲۱- پئونا (یونان) ۲۲- سکانئی ترادریا (سکاهای آن سوی دریای سیاه و پیرامون رود دانوب) ۲۳- داها ۲۴- سکودرا (مقدونیه) ۲۵- پوتیه (سومالی و بخشی از آفریقا) ۲۶- پنونا تاکابارا (یونانیان سپردار یا ترکیه) ۲۷- کوشیا (حبشه) ۲۸- مكیا (مکران) ۲۹- کرخا (کار تاژ).

در سنگ نبشته ای که در تخت جمشید به دست آمده، خشایارشا می گوید:

خدای بزرگ است اهورامزدا که این زمین را آفرید آفر تور شیراز که آن آسمان را آفرید، که مردمان را آفرید، که شادی را برای بشر آفرید، که خشایارشا را شاه کرد، یگانه شاه از شاهان بسیار......... این است کشورهایی که سوای پارس که به فرمان اهورامزدا، من پادشاه آنها هستم و به پیش من باج می آورند و آن چه از سوی من فرمان داده شود، انجام می دهند و نام کشورهای زیر فرمان این است: ماد - ایلام - رخج - ارمنستان - سیستان - پارت - باختر (بلخ) - سغد . خوارزم - بابل - آشور - ستاکید - لیدیه - مجیا - عربستان به قندهار - سند - کاپادوکیه - داها - سکاهوم - ورکا سکاهای تیز خود - مقدونیه - پونتیا - ليبان - کرکاو حبشه. و در زیر نام ها می گوید: تو که پس از من می آیی، اگر اندیشه کنی که در زندگانی شاد باشی و در مرگ مبارک به آن دستورهایی که اهورامزدا فرموده است، رفتار کن. هر که اهورامزدا وارت (فرشته دادگری) را به فروتنی ستایش کند در زندگانی شاد خواهد بود و پس از مرگ، خشایارشا گوید: اهورامزدا، مرا و خانواده مرا و کشور مرا از هر بدی دور نگاه دارد. من از اهورامزدا در خواست می کنم و اهورامزدا به من می بخشد.

بی تردید هنر رازی گاری و هنرهایی دیگر که در این روزگار پدیدار شد و نیرو گرفت، زیر نشانگراری و گذار همه این ملت ها بوده است، ولی ایرانیان توانستند با سود جستن از این هنرهای گوناگون، هنر و اندیشه والای خود را پدیدار سازند و در ساختن دیستک (ساختمان) تخت جمشید به این آهنگ بسیار پیشرفته دست یازیدند. و سر ستون های سر به آسمان کشیده، آسمانه کاخ که در مرز پانزده متر بلندی داشته، سنگ هایی که برخی از آنها به درازای ۱۵ متر و برخی از آنها چندین هزار کیلوگرم وزن داشته است. فر و شکوه این دیستک به اندازه ای است که هنوز هم پس از گذشت هزاران سال از گشادگی (فاصله) چند کیلومتری قیمت تور شیراز می توان دید.

همه ساختمان تخت جمشید نزدیک کوه رحمت و بر روی تختگاهی (سکویی) بسیار بلند قرار گرفته و دیوارها از سنگ های بسیار تناور برپا گردیده که به وسیله پله هایی گوناگون به کف کاخ می رسد. پله هایی که بر روی سنگ های بسیار بزرگ تراشیده شده و به گونه بسیار باریک بنیانه کنار هم و بر روی یکدیگر قرار داده شده و به خوبی در یکدیگر انداخته شده است. شمار پله ها در هر سو ۱۱۰ شمار می باشد و در ازای هر پله 90 / 6 متر است. گستردگی همه دیستک تخت جمشید در مرز ۱۳۵000 متر مربع می باشد، با ورودی بسیار بزرگ سنگی با نگارگری برجسته بسیار بزرگ، با سر انسان هخامنشی و بدن گاوی نیرومند و تناور و بال عقاب در حال پرواز.