راهنمای ورود به تخت جمشید

راهنمای ورود به تخت جمشید

تخت جمشید را نباید یک ساختمان ساده انگاشت، بلکه یک گرد آمده فرهنگی و هنری است که خطی اندیشه ای دارد. تخت جمشید مانند کاخ های همانند پادشاهان آن روزگار در جهان نیست که پر از پهنه های آرزو آلود و نیرو نمایی هایی دروغین باشد، اهرام مصر نیست که تنها برای در خود نگه داشتن مرده مومیایی شده یک فرعون ساخته شده باشد، استادیوم برده داری روم نیست که برای به جان هم انداختن دو انسان قیمت تور شیراز برده و اسیر شده به نام گلادیاتور ساخته شده باشد.

پادشاهان هخامنشی که بر خاور زمین دست یافته و چیره شدند، برای آن که نیرو و توانمندی و مال و خواسته خود را به توده ها و تیره های آن سرزمین نشان دهند به اندیشه ساختن دیستک (بنا) های زیبا و با شکوهی در پارس افتادند تا بومیان و بیگانگان به ارج و فر پادشاهی آنها بیش از پیش پی ببرند. چون دیستک های خشتی و آجری که در آن روزگار برساخته بود، چندان شایان نگرش نبود، از این رو داریوش یکم پسر وشتاسپ هخامنشی بر آن شد که کاخ هایی سنگی پر ارج با پوشش و آسمانه چوبی و پسین روش رازی گاری برپا سازد، چون می خواست این دیستک ها هر چه زودتر به پایان برسد ناگزیر از خشت و آجر هم سود جست. تخت جمشید نشان های بازمانده ارگ و کاخ با شکوه داریوش یکم هخامنشی است که پس از گذشت ۱۸۹ سال از آغاز ساختن آن، اسکندر گجسته تور لحظه آخری شیراز مقدونی در سال ۳۳۱ پیش از میلاد، در هفتمین سال پادشاهی داریوش سوم دیستک ها و ساختمان های آن را سوزانیده است.

نام دیرین تخت جمشید در دوران هخامنشیان (پارس) و به زبان یونانی (پرس پلیس) به چم ایران شهر بوده است. داریوش بزرگ برای فراهم کردن بی بیمی در کشور و رسیدگی به کارها و فراهم کردن آرامش مردم، بیشتر به سفرهایی در درون کشور می پرداخت، ولی پس از آسوده شدن از کار، بیش تر گاه خود را در پارس می گذرانید، از این رو، دیستک هایی بسیار که سر آمد دیستک های آن روزگار بود، در پارس و به ویژه در تخت جمشید برپا ساخت و امروز نشانه هایی با شکوه از آنها پا برجا و پایدار است که هر بیننده را دچار شگفتی و آفرین گویی می سازد.

تخت جمشید در ۵۶ کیلومتری شمال خاوری شیراز و ۶ کیلومتری جنوب خاوری ویرانه های استخر و جلگه مرو دشت پارس در دامنه کوهی نامبردار به کوه رحمت قرار گرفته و جاده شوسه کنونی شیراز نرخ تور شیراز و اصفهان از کنار آن می گذرد.

ایوان با شاه نشین تخت جمشید

ایوان یا شاه نشین تخت جمشید از سوی پشت (خاور) چسبیده به کوه رحمت و سه سوی دیگر آن آزاد و از ۴۳ پهلوی سنگی که به جای دیوار آن است ساخته شده است، پاره ای از جاهای این دیوارها نزدیک به ۱۸ متر از رویه زمین مرودشت بلندی دارد. دیوارهای سه سوی ایران، در پایین از سنگ های دامنه کوه رحمت درست شده و روی آنها را با تخته سنگ های تراشیده شده بسیار بزرگ از کوه نامبرده کنده شده بالا برده اند. تخته سنگ های نامبرده را با گیره های دم چلچه ای که بخش درونی آنها از آهن و روی آنها برای جلوگیری از رسیدن نم آب به آهن و نپوسیدن آن از سرب ساخته شده، به یکدیگر پیوند و استوار کرده اند.

بنای تخت جمشید برابر دو سنگ نبشته ای که در بالای دیوار جنوبی آن روی تخته سنگی که هفت متر درازا دارد، کنده شده و پچواک آن چنین است، از دیستک هایی است که به فرمان داریوش یکم هخامنشی پسر ویشتاسب ساخته شده و در مرز ۵۲۰ پیش از میلاد آغاز به ساختن نموده است.

پچواک یکی از دو سنگ نبشته نامبرده

بزرگ است اهورامزدا، او بزرگترین خدایان است، او داریوش را شاه کرده، او شاهی را به او داده است، به یاری اهورامزدا داریوش شاه است.

داریوش شاه گوید: این است کشور پارس که آن را اهورامزدا به من داده، زیبا و دارای اسبان خوب و مردمانی نیک است. به محبت اهورامزدا و از برای کارهایش، داریوش از دشمنی نترسد. داریوش شاه گوید: اهورامزدا با خدایان شاهی یاری کند و این کشور را اهورامزدا از دشمن بد، از خشک سالی، از دروغ نگه دارد، دشمن بدخواه، سالی بد و دروغ به این کشور راه نیابد. این بخشش را من از اهورامزدا و خدایان شاهی درخواست می کنم، این را به من ببخشند، اهورامزدا و خدایان شاهی.