باغ ارم شیراز

باغ ارم شیراز

شیراز یکی از شهرهای بسیار زیبا، بزرگ، خوش آب و هوا و پر جمعیت ایران است. این شهر به دلیل فراوانی جاذبه های گردشگری همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است. جاذبه های تاریخی، فرهنگی و طبیعی و مکان های دیدنی شهر شیراز به حدی زیاد است که در هر کوچه و خیابان این شهر می توانید اثر یکی از آن ها را بیابید. به همین دلیل است که سالانه گردشگران زیادی این شهر زیبا را به عنوان مقصد گردشگری تور شیراز خود انتخاب می کنند.

همان طور که گفته شد، جاذبه های گردشگری شهر شیراز بسیار زیاد و متنوع است. اما برخی از آن ها شهرت جهانی دارند و نه تنها در ایران که توسط مردم جهان شناخته شده هستند. یکی از این جاذبه ها، باغ ارم شیراز است که نامش در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

باغ ارم در شمال غربی شیراز و نزدیکی کوه های باباکوهی واقع شده است. این باغ علاوه بر ارزش تاریخی، از زیبایی های طبیعی بسیاری نیز برخوردار است که قدم زدن در آن را دلپذیر می کند. درخت های سربه فلک کشیده ی سرو و کاج و نخل و عطر بهارنارنج ها و بوته های گل سرخ تنها بخشی از زیبایی های طبیعی این باغ است.

متاسفانه کارشناسان باستان شناسی هنوز اطلاعات تور شیراز تابستان 98 دقیقی از بنیان گذار اولیه ی باغ ارم ندارند اما در نقشه هایی که از گذشته وجود دارد، باغ ارم در دوره های تاریخی سلجوقیان، آل اینجو، آل مظفر و گورکانیان وجود داشته است. همین موضوع نشان دهنده ی قدمت زیاد این باغ است.

امروزه وسعت باغ ارم در حدود 110380 متر مربع است و باغ و عمارت آن در اختیار دانشگاه شیراز است. یکی از ویژگی های باغ ارم شیب زمین آن است که باعث شده در طراحی باغ پله هایی در نظر گرفته شود. عمارت باغ نیز بر روی قسمت بلند باغ واقع شده است. مانند دیگر باغ های ایرانی در روبه روی عمارت اصلی باغ یک حوض بزرگ مستطیلی ساخته شده است که وسعت آن به 335 متر مربع می رسد. درست از روبه روی این حوض جوی های آبی روان است که در خیابان اصلی باغ امتداد دارد و شاخه هایی از آن جدا شده و به قسمت های دیگر باغ می رسد.

عمارت اصلی باغ ارم یکی از زیباترین عمارت های تاریخی شهر شیراز به شمار می رود. این عمارت در سه طبقه ساخته شده است و سقفی شیروانی دارد. گفته می شود که معمار این عمارت زیبا حاجی محمد حسن معمار شیرازی است. در ساخت این عمارت از کاشی های هفت رنگ، نقاشی های زیبا، کاشی کاری و گچ بری های هنرمندانه، پنجره های آهنی، ستون های سنگی و درهای چوبی استفاده است. شاید برای شما جالب باشد که بدانید در میان دیگر باغ های شهر شیراز، بنای نارنجستان قوام شیراز شباهت بسیار زیادی به بنای باغ ارم دارد.

برای خرید بلیط شیراز به سایت آژانس مسافرتی چهارفصل به نشانی chaharfasl . net مراجعه کنید.

همان طور که گفته شد از بنیان گذار و سازنده ی اصلی باغ ارم و عمارت داخل آن اطلاعاتی در دست نیست. اما چهره ی فعلی این باغ و عمارتش مربوط به دوره ی ناصرالدین شاه قاجار است و تزئینات آن نیز تماما نشان دهنده ی معماری دوره ی قاجار می باشد. در داخل باغ نیز کتیبه هایی وجود دارد که این موضوع را تصدیق می کند. این کتیبه ها معمولا مربوط به دوره ی قاجار و زمان حکمرانی نصیرالملک بر فارس است.

در سال 1390 در داخل عمارت اصلی باغ ارم موزه ای نیز برپا شده است. نام این موزه سنگ و گوهر دریای نور است و در داخل آن انواع سنگ های قیمتی و زینتی نگهداری می شود. گفته می شود که موزه ی سنگ و گوهر دریای نور شامل بیش از 140 سنگ کمیاب است.

معرفی کعبه زرتشت فارس

معرفی کعبه زرتشت فارس

نزدیک به برابر آرامگاه سوم، برجی از سنگ نزدیک به سپید رنگ ساخته شده که آن را امروزه کعبه زرتشت می نامند. برج نامبرده مانند مکعب بنا شده و در دیوار شمالی آن رو به آرامگاه ها، دربی هم دارد که بسیار بلندتر از رویه زمین و در بخش بالای برج است، ساخته شده است، باور دانشمندان باستان شناس درباره این ساختمان، گوناگون است، پاره ای از دانشمندان و کاوشگران در نشانه های باستانی چون پروفسور زاره فرانسوی بر آن است که این ساختمان، آتشکده بوده و پرچم های شاهی هخامنشیان در آنجا نگهداری می شده است، به انگیزه آن که روی سکه هایی که در زمان شاهان دست نشانده قیمت تور شیراز پارس در روزگار پس از هخامنشیان زده شده، شاه در حال پرستش و نیایش در یک سوی این آتشکده ایستاده و در سوی دیگرش پرچم های شاهی به چشم می خورند.

در دیوار خاوری و باختری کعبه زرتشت، در بخش پایین دو سنگ نبشته به خط پهلوی از روزگار پادشاهان ساسانی در سال های ۱۳۱۶ و ۱۳۱۷ خورشیدی به وسیله گروه علمی گسیلی دانشگاه خاوری شیکاگو پیدا شده و جستار آنها نزدیک به شرح و نام پاره ای از بزرگان کشور ساسانی می باشد و نیز در دیوار جنوبی برج نامور به آتشکده، سنگ نبشته ای هم به خط یونانی، کنده شده است که شرح جنگ شاپور یکم ساسانی را با والرین امپراتور روم بیان می کند.

دو آتشکده در سوی باختر نقش رستم در سراشیبی کوه حسین آباد، دو سنگ مکعب گونه یک پارچه بزرگ و کوچک به بلندی نزدیک به ۲ متر و 5/ 2 متر برپاست که از خود کوه تراشیده شده و روش ساخت آنها با هم ناهمگون است. این دو سنگ تور لحظه آخری شیراز آتشکده ای بوده که در روزگار شاهان هخامنشی یا پس از آنها برای نگه داری آتش، ساخته شده است، آتشکده بزرگ تر در جنوب شیب کوه حسین آباد (نقش رستم) و آتشکده کوچک تر در شمال شیب همین کوه، پهلوی یکدیگر قرار دارند.

در ادامه پاسارگاد را بهتر بشناسیم

به گونه ای که بر اربابان دانش و تاریخ دانان پوشیده نیست، اسکندر گجسته مقدونی، پس از سوزانیدن و نابود کردن تخت جمشید و دیگر پایتخت های ایران و مرکزهای بزرگ امپراتوری هخامنشی و چپاول آنها، دست آویزها (سند و مدرک ها) و سالنامه های شاهی، کتاب های علمی و پزشکی و اخترشناسی و فلسفی ایران را به یونان برد، تا هر اندازه از جستارهای علمی و فلسفی و تاریخی آنها مورد سودجویی دانشمندان و تاریخ نگاران یونانی باشد بدان زبان پچواک کنند و سپس اصل آنها را نابود سازند و تا آنجا که فیلسوفان و تاریخ نگاران و اخترشناسان ایرانی را سر به نیست کرد که مبادا، دانش های ایرانی که در سینه آنهاست، دوباره نوشته شود و به صورت کتاب درآید.

حمزه اصفهانی که یکی از تاریخ نگاران و پژوهشگران سده چهارم هجری است. تاریخی بسیار پر ارج درباره ایرانیان، آشوری ها، سریانی ها، عبرانی ها، مصری ها، یونانی ها و تازیان نوشته، در کتاب (كبارالامم) می نویسد: «سپاه اسکندر تاریخها و قانونها را به آب انداختند و هر جا از تاریخ نگاران یا قانون شناسان و آیین دانان ایرانی را می یافتند و هر جا که آنان را پیدا می کردند، بی پروا می کشتند، بدین آهنگ که نسل های جوان نرخ تور شیراز ایرانی از گذشته های پر فرو شکوه خود بی خبر مانده، نسبت به آیین و آداب مدنی خود، نادان و برای پذیرش آیین و رسم یونانی و پذیرفتن ملیت یونان آماده باشند.»

شمار این کوشک های مجموعه پاسارگارد یعنی آن چه تاکنون از زیر خاک در آمده، سه کاخ می باشد که یکی از آنها کاخ ویژه و دیگری کاخ بار کورش را برپا می داشته است. و این نشانه ها از سال ۱۳۲۹ و پس از آن به وسیله بنگاه علمی تخت جمشید به دستور اداره کل باستان شناسی پاک و تا رویه نخستین دیستک، خاک برداری شده است.

این بود فهرست و دورنمایی از بازمانده های یک کاخ بزرگ شاهنشاهی خاور که دگرگونی های روزگار و سازوکاری طبیعی، آن را ویران و سوای بخش هایی کوتاه، بازمانده را با خاک یکسان کرده است. آری، دیروز مورد شگفتی و آفرین گویی بود امروز مایه پندگیری و افسوس!

نوشته و دست آویز درستی درباره سازوکار و انگیزه ساختن پاسارگارد و تخت جمشید یا شهر استخر و دیگر شهرهای تاریخی و کهن سال همانند آنان در دست نیست تا به گونه پژوهشی و بی تردید آشکار گردد که در روزهای آبادانی، چگونه بوده اند و از هر ساختمانی برای چه آهنگی سود جسته می شده است.

معرفی تالار های مجموعه تخت جمشید

معرفی تالار های مجموعه تخت جمشید

تالار سد ستون

یکی از تالارهایی که در نزدیکی حیاط نامبرده پیدا شده و بزرگی آن بسیار شگفت انگیز است، تالاری ست راست گوشه به درازای 75/ 63 متر و پهنای 65/ 20 متر. دیوارهای این سالن از خشت های بزرگ پایدار ساخته شده و درون آن سد ستون در دو ردیف ۲۰۸۵ داشته است که تنه آنها از چوب بوده و پاستونهایش هر کدام از دو سنگ چهارگوشه و گرد و بسیار هموار و درخشان است و هم اکنون تور شیراز مرداد 98 پدیدار هستند.

از درون این تالار بزرگ که به بلندی چهارمتر خاک آوار، آن را پر کرده بود. روی کف آن دو وزنه سنگ مرمر سیاه نزدیک به مکعبی شکل پیدا شده است، یکی از آنها به وزن ۶۰ کارشال (۵ کیلوگرم) و دیگری ۱۲۰ کارشا(۱۰ کیلوگرم) که روی آنها کنده شده و واحد وزن روزگار سلسله هخامنشی بوده است. روی هر یک از وزنه های نامبرده، سنگ نبشته ای که پچواک آن در پایین خواهد آمد، به سه خط میخی پارسی - ایلامی و آشوری (بابلی) کنده شده است. گمان می رود این دو وزنه سنگ از وزنه هایی بوده که در گنجینه دولتی هخامنشی بایگانی می شده است، مانند متری که اکنون در کشور فرانسه در آرشیو ناسیونال بایگانی ملی می باشد.

تالار ۹۹ ستون

در آغاز سال ۱۳۱۶ خورشیدی پس از کاوش و خاک برداری در جنوب کاخ سد ستون، تالاری دیگر به جدایی 17 / 3 متر در باختر حیاط نامبرده و 25/5 متر در جنوب تالار سد ستون نو پیدایش و ۲۰ / ۹ متر در خاور حرم سرای خشایارشا تور شیراز شهریور 98 پیدا شده که هم کف با ساختمانهای دیگر است، دیوارهای این تالار خشتی بوده و راست گوشه مانند است. درازای این تالار 7/ 36 متر و پهنایش 5 /33 متر است و ۹۹ ستون چوبی در دو ردیف ۱۱در۹ داشته است.

تندیس سه شیر مفرغی

هنگامی که در شمال تالار ۹۹ ستون خاک برداری می شد در ژرفای نزدیک به دو متر زمین، تندیس سه شیر مفرغی در حال ایستاده و یک باردان استوانه ای که به هم چسبیده می باشند پیدا شده است. این سه شیر مفرغی به هم چسبیده مانند سه گوشه مساوی است که درازی هر پهلوی آن ۵۵ سانتی متر است. درازی هر شير ۴۹ سانتی متر و بلندی هر یک از آنها ۲۷ سانتی متر می باشد و یک لوله استوانه ای همانند به باردان هم که بخش بالای آن شکسته است در میان آنها به چشم می خورد.

ساختمان تندیس مزبور بسیار زیبا و راز و رمز باریک بنیانه هنرهای زیبای روزگار هخامنشی را نشان می دهد. افزون بر این، روش ساخت آن بسی شگفت آور است به گونه ای که هر بیننده را به شگفتی وا می دارد. به گمان بسیار این تندیس، بخش زیرین چراغ انجمن شاهانه بوده و بخش استوانه ای که در بین سه شیر است و بالای آن شکسته، خود چراغ بوده باشد.

تندیس مزبور برای نمایش از شیراز به تهران برده شده و در اشکوبه یک در سوی باختری تالار نمایش اداره کل باستان شناسی گذارده شده است.

اندازه بسیار فراوان باردان از سنگ مرمر ویشم تور شیراز گوناگون و چیزهای دیگر نیز از زیر خاک های تالار سدستون و ۹۹ ستون نو پیدایش به دست آمده است، مانند: میوه خوری های بزرگ بسیار زیبا و سینی ها به شکل های گوناگون. افزون بر این ها سنگ نبشته هایی به خط ایلامی که بیش تر آن ها هنوز در تخت جمشید مانده و بخشی از آن ها را به موزه ایران باستان برده اند.

آب انبار سنگی

در خاور شاه نشین (ایوان) تخت جمشید، اندازهای بالاتر از دیستک های نو پیدایش، در پای کوه، گودالی مانند آب انبار در روزگار شاهان هخامنشی مانند مکعب راست گوشه، در خود کوه کنده شده است که درازا یا پهنای آن دهانه 2/ 4 متر است و گودی آن اکنون پس از بیرون آوردن خاک، درونش تا ۲۴ متر روشن شده و تا سال ۱۳۲۵ خورشیدی به ته آن نرسیده بود. شاید ژرفای آن بسیار بیشتر از اینها باشد. چون در بالای تخت به اندازه نیاز آب نبوده، ناگزیر این آب انبار را در آن جا ساخته اند و آن را از آب های به دست آمده از برف و باران روان شده از همان کوه، پر می نموده اند و در بیش تر گاه سال از آب آن سود می جسته اند. شاید گودال نامبرده، چاهی بوده و از خود، آب داشته است.

راه آبی نیز در بالای کوه در شمال خاوری ایران در سنگ کنده شده است که آبی کم از دره پلوار رود، نزدیک استخر آمده پس از گذشتن از نقش رجب، به وسیله همین کانال بر روی ایوان می رسیده است. باید دانست این آب برای آشامیدن، گواراتر از آب آب انبار مزبور بوده است. گمان می رود به همین آهنگ هم وسیله روان شدن آن را تا بالای تخت جمشید فراهم آورده باشند.

ساختمان اردشیر سوم

دیستکی در باختر ساختمان هدیش و جنوب حياط جنوبی کاخ آئینه دیده می شود که دارای چند ستون سنگی و یک دیوار شمالی به بلندی نزدیک به ۲ متر می باشد و ۲ پلکان کوچک هم در دو پایانه دیوار به چشم می خورد.

دیوار شمالی آراسته شده به نگاره های سربازان و پاسبانان پارسی و سه پلمه به یک خط و زبان که جستار آنها یکی است. در این جا نیز شیرهایی که گاوها را می درند با نگاره های چند تن از باجگزاران هندی و سکایی دیده می شوند. این دیستک ها برابر سنگ نبشته ای که در دیوار پیش بست آن است از بناهای اردشیر سوم می باشد که می خواسته است بسازد.

پچواک سنگ نبشته چنین است: خدای بزرگی است اهورامزدا، که این زمین را آفریده که آن آسمان را آفریده، که بشر را آفریده که شادی را برای بشر آفریده و مرا که اردشیرم، شاه کرده، یگانه شاهی را از بسیاری و یگانه فرمانداری را از بسیاری فرمانداران اردشیر شاه بزرگ، شاه شاهان، شاه کشورها، شاه این زمین گوید:

"من پسر اردشیر شاهم، اردشیر پسر داریوش شاه، داریوش پسر ویشتاسب، ویشتاسب پسر ارشام هخامنشی. این پلکان سنگی را من ساخته ام، مرا اهورامزدا و ایزدمهر، نگه دارند و این کشور و آن چه را که کرده ام".

معرفی مجموعه پاسارگاد

معرفی مجموعه پاسارگاد

پاسارگاد یا پارسه گدر، درست آن در روزگاران دیرین (پارسه کد) یعنی روستای پارسه بوده که در روزگار هخامنشیان مرغاب خوانده می شده و چون آرامگاه کورش در آن جا ساخته شد آن جا را گورگاه (آرامگاه) مرغاب خواندند و یک معنی آرامگاه در زبان عربی (مشهد) می باشد، پس از اسلام نام آنجا مشهد مرغاب نامیده شد. و با گذشت زمان، یونانی ها آن جا را پاسارگاد خواندند. نشانه هایی بسیار از روزگار هخامنشی در آن جا به چشم می خورد.

پاسارگاد در هنگام فرمانروایی کورش بزرگ، تور شیراز تیر 98 پایتخت پارس و ایران بود و در ۶۰ کیلومتری شمال خاوری تخت جمشید در کنار باختری جاده شوسه به جدایی چهار کیلومتر قرار گرفته و پایه شهر شدن آن در مرز سال ۵۴۰ پیش از میلاد به فرمان کورش بزرگ ریخته شد و در هنگام پادشاهی کورش شهری بزرگ گردید و ساختمان هایی با شکوه در آن جا بنا نهاده شد. اکنون نیز نشانه هایی از ساختمان های آن پابرجا و پدیدار است مانند آرامگاه کورش که مردمان آن جا به انگیزه همانندی که به گور زنان دارد، آن را گور مادر سلیمان گویند و دیگر نشانه های کاخ ها و سنگ تراشی های برجسته آدم بال دار و جز آن هاست.

آرامگاه کوروش بزرگ

آرامگاه کوروش، اتاقی است چهار گوشه که از سنگ مرمر سپید مانند. در بالای یک پایه شش اشکوبه ای از همان سنگ ساخته شده است و هر اشکوبه بالایی آن از اشکوبه زیرین کوچک تر و به همین انگیزه دورادور آن، پله هایی ساخته شده است.

بلندی همه این ساختمان از بام اتاق تا رویه زمین نزدیک به ۱۱ متر است، اتاق نامبرده درب کوچک و باریکی داشته که در آن اتاق، پیکر بسان مالیده کورش را در تابوتی از طلا با چیزهای گرانبهایی دیگر، مانند میز و جام های زرین و تن پوش های بهادار آرایش یافته با سنگ های گرانبها، گذاشته بودند. از نشانه هایی که در پیرامون آرامگاه کورش به چشم می خورد، چنین دانسته می شود که ساختمان مزبور در باغی باصفا و پر چمن که تور شیراز مرداد 98 دیوارهایی بلند و جویبارهایی دل انگیز بسیار داشته، قرار گرفته بوده.

بنا به نوشته آرین و دیگر تاریخ نگاران یونانی، اسکندر مقدونی پس از آن که به پاسارگاد وارد شد به آرامگاه کورش رفته دید سنگ نبشته ای به خط پارسی بدین شرح در آن نوشته اند: «ای مرد نابود شدنی، من کورش پسر کمبوجیه هستم، من دولت شاهنشاهی پارس را درست کرده و فرمانروای سراسر آسیا بودم. به این آرامگاه رشک مبر». پس اسکندر به درون آرامگاه رفته و از دیدن چیزهای گرانبهای نامبرده در بالا بی اندازه در شگفت شد. پس از رفتن اسکندر از پاسارگاد، در آن جا شورشی روی داده و بیشتر چیزهای درون آرامگاه را دزدیدند. اسکندر پس از بازگشت از هند و باختر به آریستوبول که از نزدیکانش بود، فرمان داد به درون آرامگاه کورش رفته بازمانده چیزهای آن را گرد آوری نموده به جای خود بگذارد. سپس درب آن را گرفته و مهر اسکندر را بر روی آن بزند تا کسی نتواند به درون آن وارد تور شیراز شهریور 98 شود.

تخت طاوس

نزدیک آرامگاه کورش در شهر شیراز، دو سنگ یک پارچه به مانند مکعب پدیدار است که در نزد مردم آنجا به نام تخت طاوس نامبردار شده و آن ها را آتشگاه هم می گفته اند. درون این سنگ ها تهی و مانند آتشکده می باشد. باید دانست که گمان مردم آن جا در این باره بی انگیزه نبوده، برای آن که نشانه های آتشکده در آنها دیده می شود. بلندی سنگ بزرگ تر ۲ / ۲۵ متر و درازی یکی از پهلوها قاعده اش 12/2 متر می باشد. این سنگ در سوی جلو، پلکانی هم دارد.

پرستشگاه

در نزدیکی آرامگاه کورش، نشانه ساختمان معبد مانندی به چشم می خورد و از آن یک پایه درگاه به جای خود بازمانده است. روی این پایه (جرز) چهره آدم بالداری، مانند چهره های آشوری به گونه ای برجسته سنگ تراشی شده است. بازوی راست این نگاره خم گشته و به بلندی شانه اش به پیش دراز است و تاجی بر سر دارد همانند تاج مصری. تن پوش ایلامی و موی پارسی دارد.

در ۸۰۰ متری آرامگاه کورش در شمال باختری آن، نشانه کاخی از سنگ سپید و خاکستری دیده می شود که از بناهای خود این پادشاه بزرگ بوده و گمان می رود به یادگار گشودن کشور ماد ساخته شده باشد. از نشانه های این کاخ می توان این را در نظر گرفت که بنای آن در روزگار پیشین دارای ایرانی با چهار ستون بوده که دو اتاق هم در دو سویش داشته است.

در همین جا، تالار بزرگی دیگری به درازای 5/ 44 متر و پهنای 5/ 34 متر ساخته بوده اند که دو ردیف ستون داشته است. از این بنا یک ستون و سه پایه، برجای مانده است و روی یکی از سه جرز، سنگ نبشته ای به نوشته خط میخی و ایلامی و آشوری مانند سنگ نبشته های تالارهای دیگر نوشته شده است.

معرفی کاخ هدیش تخت جمشید

معرفی کاخ هدیش تخت جمشید

هدیش یا کاخ کوچک خشایارشا یا ساختمان نشیمن، در جنوب خاوری ساختمان تچرا و جنوب تپه مرکزی در شیراز قرار دارد. ساختمان این کاخ که به شکل راست گوشه است رو به شمال و در بلندترین جای ایوان تخت بنا شده است. ساختمان هدیش ساخته شده از ایک ایوان شمالی و یک تالار مرکزی و دو تالار چهار گوشه خاوری و باختری با پهلوی 25 / 11 متر که هر یک از این دو تالار ۵ ستون داشته و با ستون های آن هنوز سر جای خود پابرجاست و اتاق هایی نیز در راست و چپ دو تالار خاوری و باختری ساخته شده و شماره هر یک ۳ است و یک مهتابی کم پهنایی هم در همه راستای جنوبی ساختمان که پیش تر دارای نرده های فلزی بوده، پدیدار است. این کاخ کوچک خشایارشا و همه پیوست های آن برابر سنگ نبشته هایی که روی پایه های مکعبی شکل ایران و در پایه های درگاه های رزرو تور شیراز شمالی و خاوری و باختری، نوشته شده است. از بناهای خشایارشا پسر داریوش یکم است و نامش در سنگ نبشته های نامبرده هدیش به چم جای نشیمن گفته شده است و گمان می رود که در میانه پادشاهی خشایارشا در مرز ۴۷۵ سال پیش از میلاد ساخته شده باشد. زمین کاخ مزبور یک سره از سنگ دامنه کوه راست گوشه را دارد.

ایوان شمالی هدیش

در همه پهنا در راستای شمالی کاخ هدیش ایوانی ساخته شده است به شکل راست گوشه که دارای 66 / 25 متر و پهنایش 66 / 9 متر می باشد و دارای ۱۲ ستون در دو ردیف بوده است.

در دو گوشه شمال خاوری و جنوب باختری، این ایوان دو پایه سنگی به شکل راست گوشه نزدیک به بلندی ۵ / ۷ متر برپا است. در بخش بالای هر یک سنگ نبشته ای به زبان های: پارسی - ایلامی و بابلی به فرمان خشایارشا نوشته شده و پچواک آنها چنین است:

"خدای بزرگی است اهورامزدا، که این زمین را آفریده آفر تور شیراز، که آن آسمان را آفریده، که مردمان را آفریده، که شادی را برای مردم آفریده که خشایارشا را شاه کرده، یگانه شاهی را از شاهان، یگانه فرمانداری را از فرمانداران. منم خشایارشا، شاه بزرگ، شاه شاهان، شاه کشورهایی که دارای توده های گوناگون است. شاه این زمین بزرگ پهناور، پسر داریوش شاه هخامنشی."

خشایارشا، شاه بزرگ می گوید: «به خواست اهورامزدا، این بنا (هدیش) را من ساختم، اهورامزدا با خدایان، مرا و پادشاهیم را در آنچه که ساخته ام، بیاید.»

در دو گوشه جنوب خاوری و جنوب باختری ایران، در دو درگاه دیده می شود. به پهنای ۱ / ۲۲ و بلندی ۴ متر که در هر پایه آنها دو تن نیزه به دست ایستاده اند. از این دو درب ایران، به اتاق هایی که در گوشه های کاخ ساخته شده می روند.

پایه های این دو درگاه نامبرده نیز آراسته است به نگاره های شاه قیمت تور شیراز و دو چاکر، ولی در این جا هر سه وارد تالار می شوند. بالای سر شاه در همه درگاه ها سنگ نبشته ای به سه زبان کنده و پچواک آن چنین است.

خشایارشا، شاه بزرگ، شاه شاهان، پسر داریوش هخامنشی.