مرزهای تخت جمشید

مرزهای تخت جمشید

مجموعه مرزهای تخت جمشید از خاور به کوه خاکستری رنگ بی آب و گیاهی نامبردار به کوه رحمت - از شمال و جنوب به کرانه ای بزرگ و زمینی گسترده و هموار که پایان می پذیرد. به دو دماغه از کوه نامبرده و از باختر به جلگه مرودشت.

پچواک سنگ نبشته دیگر بالای دیوار پیش بند جنوبی

منم داریوش، شاه شاهان، شاه بزرگ، شاه کشورهای بسیار، پسر ویشتاسب هخامنشی داریوش شاه گوید: به یاری اهورامزدا، این است کشورهایی که به یاری این الشكر پارسی از آن من هستند، از من بیم دارند، به من باج می دهند رزرو تور شیراز: خوزستان - بابل - ماد . عربستان - آشور - مصر - ارمنستان - کاپادوکیه، سپردا (لیدیه) یونانی های کشورها و یونانی هایی که در دریا هستند و کشورهایی که در خاور هستند و... اگر تو می اندیشی از هیچ دشمنی نترسم، این مردم پارس را نگه دار، اگر مردم پارس نگهداری شوند خوشبختی که گاه هایی دراز تیره و تباه نشود، از اورمزد به آن خانواده شاهی برسد.

پلکان بزرگ

راهی که به بالای تخت جمشید یا شاه نشین (ایوان) راهنمایی می کند، دو پلکانی است که در دو سو روبه روی هم ساخته شده اند. یکی شمالی و دیگری جنوبی. هر یک از پلکانهای مزبور از پایین تا بالای تخت دو بخش می شود، یعنی از بالا رفتن از ۶۲ پله فضای کوچکی دیده می شود که با تخته سنگ های بزرگ و هموار فرش شده و تا این جا بخش نخست شمرده می شود. سپس باید از هر سوی از ۴۸ پله دیگر که آفر تور شیراز به سوی جنوب یا شمال نگرش دارد، بالا رفت تا روی شاه نشین رسید. پس شماره هر پلكان ۱۱۰ و درازای هر یک از آنها 9 / 6 متر و پهنایش ۳۸ سانتی متر و بلندی آن ده سانتی متر است.

در کنار این پلکانها، نرده های سنگی بوده که اکنون چند پاره از شکسته های آنها را آقای دکتر اشمیت، سرپرست گروه علمی دانشگاه خاوری شیکاگو به جای خود گذارده است. اکنون راهی هم برای رفت و آمد ماشین و جانوران بارکش در شمال خاوری درست کرده اند.

پلکان بزرگ نامبرده هم از جمله ساختمان (دیستک هایی است که در آغاز ساختمان تخت جمشید به فرمان داریوش بزرگ ساخته شده است.

در سوی باختر درب شمالی خاوری نامبرده در پسین نقطه خط شمالی شاه نشین تخت، دیستگ هایی چند با دیوارهای خشتی بنا شده بود که گویا دفترخانه روزگار داریوش بزرگ بوده است و اکنون خاک آوار آنها را به شکل تپه دراز می نمایاند. در بخش خاوری این تپه نزدیک درب شمال خاوری، از درون اتاق کوچکی نزدیک به سی هزار خشت نوشته گلی دارای خط ایلامی به دست آمده است. خشت نبشته های نامبرده هنوز به گونه پژوهشی خوانده و پچواک نشده است ولی برابر گفته پروفسور تسفلد این خشت نبشته های گلی درباره اداره های دولتی و دستمزد سازمان های ارتشی و دارایی روزگار هخامنشی قیمت تور شیراز می باشد و گمان می رود که در بردارنده دست آویز (سند تازی) های تاریخی و دولتی نباشند، برای این که این چنین دست آویزها به زبان و خط میخی پارسی نوشته می شده است.

پس از بالا رفتن از همه پلکان، پرورده (یعنی تازی) از ۱۱۰ پله شرح داده شده است، جایی گسترده همانند راست گوشه با پهلوهای شکسته و دارای دیستک هایی بسیار که سنگی هستند دیده می شود. رویه این جای گسترده در پاره ای از جاها بلندتر و در برخی جاها پست تر است. این پستی و بلندی از سازوکار طبیعی دامنه کوه پدید آمده است درازای فضای نامبرده نزدیک به ۴۵۰ متر و پهنایش /۳۰۰ متر است و نخستین ساختمانی که در بالای تخت در جلو پلکان بزرگ دیده می شود، سر درب بزرگ یا ورودی می باشد.